Prenez soin de votre santé mentale : reconnaître les signes et trouver de l’aide
Wat is geestelijke gezondheid en waarom het telt
Geestelijke gezondheid omvat hoe je denkt, voelt en handelt in het dagelijkse leven. Het gaat niet alleen om het afwezig zijn van een stoornis, maar om een toestand waarin je jezelf en anderen kunt dragen, stress het hoofd kunt bieden en kunt genieten van het leven. Goede geestelijke gezondheid ondersteunt je relaties, werk, slaap en veerkracht bij tegenspoed.
Signalen en risicofactoren
Herken vroegtijdige signalen zodat je tijdig hulp kunt zoeken. Let op:
- Langdurige somberheid of leeg gevoel dat minstens twee weken aanhoudt
- Verlies van interesse in activiteiten die je normaal leuk vindt
- Veranderingen in eet- of slaappatroon
- Verminderde energie, snelle uitputting, of juist prikkelbaarheid
- Afsnijden van sociale contacten of terugtrekking uit steunnetwerken
- Praten over zinloosheid, waardeloosheid of hoop op verbetering ontbreken
- Plannen of gedrag die riskant kunnen zijn, zoals het vergroten van alcohol- of druggebruik, of voornemen tot zelfbeschadiging of zelfdoding
Wat te doen bij crises of gedachten aan zelfdoding
Als jij of iemand die je kent worstelt met gedachten aan zelfdoding of een crisis, neem dan zo snel mogelijk contact op met een professional of hulpdienst. Wat je kunt doen:
- Praat openlijk met iemand die je vertrouwt; je bent niet alleen
- Neem contact op met een huisarts, psycholoog of psychiater; zij kunnen een plan maken voor ondersteuning
- Bel de noodnummer in jouw land als er direct gevaar dreigt (bijv. 112 in Europa); in Nederland kun je 113 Zelfmoordpreventie bellen (gratis, 24/7) of chatten via 113.nl
- Maak een veiligheidsplan met duidelijke stappen: wie te bellen, waar je veilig kunt zijn en welke afleiding of ontspanning helpt
- Verwijder of bewaar middelen die kunnen misbruikt worden en beperk prikkels die negatieve stemmingen versterken
Preventie en dagelijkse praktijken
Preventie richt zich op structuur, verbinding en zelfzorg. Enkele effectieve praktijken:
- Vaste slaap- en waakritmes; 7-9 uur slaap per nacht
- Regelmatige beweging: wandelingen, sport of yoga
- Gezonde voeding en hydratatie
- Beperking van alcohol en middelen; geen drugs
- Mindfulness, ontspanningstechnieken en ademhalingsoefeningen
- Sociaal contact: regelmatige gesprekken met vrienden of familie
- Dankbaarheid en journaling om emoties te verwerken
- Vriendelijk, realistisch zelfpraat en realistische doelen
Hulpbronnen en bereikbaarheid
Zoek hulp bij professionals en hulplijnen. Draag zorg voor jezelf in moeilijke tijden en weet dat ondersteuning beschikbaar is. Voor acute crisis: bel lokale nooddiensten. In Nederland zijn er specifieke hulplijnen zoals 113 Zelfmoordpreventie (www.113.nl) die 24/7 bereikbaar is via telefoon of chat. Raadpleeg ook je huisarts of een psycholoog voor langdurige begeleiding; in België zijn er vergelijkbare diensten zoals 1813, en in andere landen bestaan lokale crisislijnen.
Online informatie en waarschuwing tegen misleidende termen
Let op online termen die mogelijk houvraag kunnen geven. Termen zoals "zelfmoord palm" circuleren soms in berichten en verwijzen naar misleidende of ongecontroleerde discussies. Raadpleeg altijd erkende hulpbronnen en praat met een professional voordat je conclusies trekt of medische beslissingen neemt.
Ondersteuning voor kinderen en jongeren
Jongeren hebben unieke signalen zoals veranderingen in schoolprestaties, terugtrekking uit vrienden, of plotselinge stemmingswisselingen. Ouders en verzorgers kunnen helpen door regelmatig check-ins te plannen, open vragen te stellen en professionele hulp te zoeken wanneer nodig.
Onthoud: geestelijke gezondheid is een voortdurend proces en hulp zoeken is een teken van kracht. Je staat er niet alleen voor en stap voor stap kun je herstellen.