Bosses et bosses sur les feuilles de vigne : causes, reconnaissance et approche

Oorzaken van bobbels en bultjes op druivenbladeren

• Mijt- en gallenvorming: sommige mijten veroorzaken bobbels of gallen op het blad door weefselverandering onder de boven- en onderkant van het blad. De knobbels kunnen roze, rood of bruin van kleur zijn en komen vaak voor bij warme, vochtige omstandigheden.
• Schimmels en verspreide weefselverandering: bepaalde schimmelziekten kunnen leiden tot verheven of 'bobbelige' texturen op het bladoppervlak. Voorbeelden zijn aandoeningen die de celgroei verstoren en tot onregelmatige bladoppervlakte leiden.
• Virale ziekten en virusachtige aandoeningen: virussen kunnen bladvervorming, verkleuring of pletten veroorzaken. Hoewel ze zelden pure bobbels creëren, kunnen ver(-)vorming en de structuur van het blad wel resulteren in verhoogde textuur of bobbelige plekken.
• Fysieke en omgevingsstress: droogte, wateroverlast, temperatuurschommelingen en voedingstekorten kunnen leiden tot afwijkingen in bladweefsel en daardoor bobbels of bultjes lijken te ontstaan, vooral wanneer planten uit balans zijn.

Herkenning: tekenen, oorzaken combineren en stap voor stap diagnosticeren

Om de juiste oorzaak te achterhalen, bekijk je zowel boven- als onderkant van het blad en let je op patroon, kleur en tijdstip van het jaar. Bij mijtachtige gallen zie je vaak een combinatie van kleine knobbels aan de bovenzijde en een verkleuring of afwijkende textuur aan de onderkant van het blad. Schimmelaandoeningen geven vaak duidelijke vlekken en kunnen gepaard gaan met een witte, grijze of donkergroene aanwezigheid van schimmeldraden. Virale ziekten tonen vaak bladvervorming of mosaïekpatronen die onregelmatig over het blad verspreid zijn. Maak indien mogelijk een notitie van de soort druif, omgeving (luchtcirculatie, vocht), en de exacte tijd waarop de knobbels zijn begonnen zodat je terug kunt kijken naar factoren als irrigatie en bemesting.

Behandeling en preventie: wat werkt echt?

De aanpak hangt af van de oorzaak; hieronder vind je praktische aanbevelingen per categorie, met nadruk op onderhoud en preventie die voor veel druivenrassen bruikbaar zijn.

Mijt en bladgallen

Bij mijtachtige gallen kun je de onderliggende oorzaken verminderen door:

• Regelmatige inspectie van bladeren en vooral de onderkant van het blad op aanwezigheid van kleine, kleurige vlekken of sporen;
• Toepassen van olie- of insecticide-preparaten volgens de juiste tijdstippen (voornamelijk buiten het groeiseizoen en volgens lokale adviezen);
• Bevorderen van natuurlijke vijanden zoals roofmijten door het vermijden van breedwerkende insecticiden tijdens het seizoen;
• Zorg voor goede luchtcirculatie en vermeid overbewatering, zodat microklimaat minder aantrekkelijk wordt voor mijten.

Schimmels en meeldauwbekombingen

Voor downy mildew en powdery mildew kun je onderstaande aanpak combineren:

• Gebruik schimmelwerende middelen volgens label en timing; periodieke toepassingen kunnen nodig zijn bij vochtige periodes;
• Zorg voor voldoende ventilatie en minder overhead Irrigatie; giet liever aan de basis dan over het bladerdak;
• Verwijder aangetaste bladeren tijdig en verzamel en vernietig bladafval op de bodem om herbesmetting te voorkomen;
• Overweeg toepassingen met kopersupplementen of zwavel wanneer deze toegestaan zijn in jouw regio en voor jouw wijnstokras;

Virale ziekten

Virale aandoeningen hebben meestal geen genezing; de focus ligt op preventie en beheersing:

• Verwijder en vernietig geïnfecteerde wijnstokken om verspreiding te stoppen;
• Desinfecteer gereedschappen na elke bewerking;
• Beperk stress en behoud gezonde planten door juiste bemesting en watermanagement;
• Kies waar mogelijk resistente variëten of variëteiten met betere bladstructuur en virale weerstand.

Algemene preventie en onderhoud

Ongeacht de oorzaak geldt:

• Zorg voor goede luchtcirculatie door voldoende ruimte tussen planten en regelmatige snoei;
• Voer een evenwichtige bemesting uit en vermijd stikstofoverschot, wat bladgroei en gevoeligheid kan verhogen;
• Verwijder vallend blad en ander organisch materiaal uit de cultuurruimte om besmetting te verminderen;
• Behandel tijdig en volgens lokale adviezen, en houd rekening met de specifieke boodschappen voor schimmels en virussen in jouw regio.

Praktische stappen per seizoen

• Begin aan het begin van het groeiseizoen met inspecties op knobbels en bladervervorming, vooral na perioden van nat weer;
• Voer snoei en opruiming uit nadat de bladeren vallen, zodat paden en takken vrij blijven van besmetting;
• Plan preventieve behandelingen volgens regionale teeltadviezen, niet eerder dan nodig en slechts wanneer de aanwezigheid van ziekte of plagen is vermoed;
• Let op de gezondheid van de plant: een gezonde wijnstok is beter in staat om infecties af te weren en knobbels te beheersen.

Let op: als je te maken hebt met druivenblad ziektes en bobbels die plots op meerdere onderdelen van de plant voorkomen, kan het zinvol zijn om advies van een lokale rijst- of wijngaardspecialist te vragen en om zwevende tests uit te voeren op het terrein.