Greffer des arbres : un guide complet pour réussir

Apprenez à greffer les arbres et quelles techniques, calendrier et soins post-processus sont nécessaires. Dans cet article, vous découvrirez étape par étape comment choisir un pieu et un bourgeon greffonné, quels outils vous nécessitent et comment surveiller la santé de l’arbre greffé du premier jour jusqu’à sa guérison complète.

Wat is entten en waarom zou je het doen?

Enten is een propagatiemethode waarmee jij een gewenste cultivar op een onderstok laat groeien. Het voordeel is dat je fruitsoorten of sierbomen kunt combineren met een onderstok die beter past bij jouw tuin of teeltsituatie. Met bomen enten kun je jonge bomen sneller productief maken, de grootte sturen en bepaalde ziekten of klimatologische gevoeligheden beter beheersen. Je leert hier hoe jij dit zelf stap voor stap uitvoert, welke technieken er bestaan en waar je op moet letten om succes te vergroten.

Belangrijke begrippen en onderdelen

  • onderstok
  • scion
  • cambium
  • entvlak
  • kroon en sapstroom

Populaire entmethoden

Knoppenent

Knoppenent, ook wel budding genoemd, is ideaal voor kleinere takken en fruitbomen. De knop wordt geplaatst op een opening in de onderstok, waarna deze vastgezet wordt met grafting tape en eventueel wax om uitdroging tegen te gaan. Deze methode werkt goed wanneer de schors los genoeg is en cambiumcontact kan maken tussen knop en onderstok.

Whip en tongue ent

Whip-and-tongue is een veelgebruikte methode voor jonge houtsoorten en vereist nauwkeurige sneden zodat cambiumlagen elkaar raken. De stukken hout worden in elkaar geplaatst, vastgezet met tape en beschermd tegen uitdroging met wax.

Cleft ent

Bij de cleft ent maak je een verticale insnede in de onderstok en steek je een naar beneden afgesneden stuk van de scion erin. Deze methode is geschikt voor dikkere onderstokken en vereist goede afstemming van cambiumlaagjes.

Chip budding

Chip budding is een variant van knoppenent waarbij een kleine schil met cambium wordt verwijderd en op de onderstok geplaatst. Deze techniek werkt goed wanneer de schors gemakkelijk loskomt en de knop stevig contact heeft met cambium.

Timing en seizoen

De meeste bomen enten het best in late winter tot vroege voorjaar wanneer de sapstroom nog beperkt is. Sommige methoden kunnen ook in de zomer worden toegepast bij jonge bomen, maar dan moet je extra zorgen voor vocht en schaduw. Houd rekening met weersomstandigheden en kies een dag met milde temperaturen en weinig wind.

Materialen en voorbereiding

  • schone messen en entmes
  • entband of grafting tape
  • grafting wax of paraffine
  • desinfectiemiddel zoals alcohol
  • labels en marker

Werk altijd met schone gereedschappen en desinfecteer de messen voor elke ent zodat ziekteoverdracht wordt voorkomen. Houd ook rekening met de compatibiliteit van onderstok en entknop.

Stapsgewijze handleiding

Whip en tongue ent

  • 1. Kies een gezonde stock en een passende scion met vergelijkbare cambium-lagen; snijd beide bomen 2–3 cm lang met getande sneden.
  • 2. Maak de sneden zodanig dat cambiumlagen op elkaar aansluiten en plaats de stukken tegen elkaar.
  • 3. Zet alles vast met grafting tape en bedek de wond met grafting wax om uitdroging tegen te gaan.
  • 4. Label de entplaats en bescherm tegen direct zonlicht totdat de ent is ingegroeid.

Knoppenent

  • 1. Maak een schil van 1–2 cm rondom een knop op de scion en neem een knop mee met een klein stukje cambium.
  • 2. Maak een uitsparing in de onderstok waar de knop in valt zodat cambiumcontact ontstaat.
  • 3. Plaats de knop en zet voortijdig vast met tape; behandel optioneel met wax.

Onderhoud na het enten

Controleer of de ent vastzit en of de wond vochtig blijft zonder te druppen. Houd de entplaats bedekt tegen direct zonlicht en extreme uitdroging. Verwijder de tape nadat de ent voldoende is gegroeid en de union stevig is geworden, maar laat nieuw verworven groei eerst wennen aan lucht voordat je definitief ontmantelt. Blijf gedurende het eerste seizoen de groei volgen en geef voldoende water zonder wateroverlast.

Veelvoorkomende fouten en hoe je ze voorkomt

  • Onjuiste cambium-afstemming: zorg voor nauwkeurig snijwerk en juiste positionering.
  • Scheuring of beschadiging van de schors bij het snijden: werk voorzichtig en gebruik scherp gereedschap.
  • Droogte of overbewatering na het enten: pas watergift aan op basis van weersomstandigheden en grondvocht.
  • Onvoldoende versteviging of losse ent: gebruik passende tape en controleer regelmatig.
  • Verkeerde variëteit combinatie: kies compatibele combinaties van onderstok en entknop voor optimale groei.

Ziekten en plagen bij enten

Geënte bomen kunnen vatbaar zijn voor schimmels en bacteriële aandoeningen die de wond kunnen binnendringen. Houd de entplaats droog en schoon, desinfecteer gereedschap en bescherm de wonden met grafting wax of paraffine. Let ook op plagen zoals motten of schorskevers die de ent kunnen beschadigen. Bij tekenen van ziekte handel snel door de ent opnieuw te controleren en zo nodig te verwijderen en opnieuw te enten op een verse onderstok.

Toepassingen en voorbeelden

Bomen enten is populair bij fruitbomen zoals appel, peer, pruim en kers, maar ook bij sierbomen en planten die onderstokken voor gewenste vormen en grootte. Voorbeelden van toepassing: appel op onderstok M9 of M27 om kleinere bomen te krijgen, peer op quince om ziektebestendigheid te verbeteren en kers op Gisela 5 voor betere veerkracht. Let altijd op compatibiliteit en lokale klimaatcondities.

Onderhoudstips en langdurige zorg

  • Verwijder zuigers uit het entgebied die concurreren met de ent.
  • Geef voldoende water en mulch rondom de basis om wortelontwikkeling te bevorderen.
  • Controleer regelmatig op tekenen van uitdroging, schimmel of schade en handel tijdig.

Met geduld en regelmatige oefening leer jij steeds beter enten en kun jij geënte bomen laten groeien die passen bij jouw klimaat en tuin.