Chèvrefeuille ou Lonicera periclymenum
Caprifoliceae – kamperfoeliefamilie
De wilde kamperfoelie klimt graag langs de stammen en takken van bomen en struiken. Juni, juli, augustus en september zijn de maanden met lange warme zomeravonden waarop de kamperfoelie heerlijk geurt. Als plant van de liefde zou hij met zijn zoete ‘midzomernachtgeur’ de libido stimuleren en voor erotische dromen zorgen. Nachtvlinders worden door de heldere kleur en geur van de kamperfoelie aangetrokken om van de nectar te snoepen die de plant in grote hoeveelheid produceert. Zij zorgen ook voor de bestuiving. Met zijn slingerende takken die bomen en struiken in de wurggreep kunnen nemen, lijkt kamperfoelie op de lianen van het oerwoud.
Naamgeving
De Latijnse naam lonicera werd gegeven om de Duitse plantkundige Lonitzer te eren.Periclymenum betekent zo iets als klimplant. Caprifolium waar de Nederlandse naam kamperfoelie van is afgeleid, betekent geitenblad, misschien omdat hij net zo goed kan klimmen als geiten.
Honingbes, Geitenblad
Lonicera periclymenum (bot.)
Honeysuckle, Woodbine (Eng.)
Chèvrefeuille des Bois (Frans)
Geißblatt, Je-länger-je-lieber, Lonizere (Duits)
Verspreiding
Je zou kamperfoelie een wereldbewoner kunnen noemen want hij komt in het wild op verschillende continenten voor: Europa, Noord-Afrika, Noord-Amerika, Klein-Azië en Noordoost-Azië. Hij groeit in gemengde loofbossen, broekbossen, ooibossen, bergwouden en langs slootkanten.
Plantkenmerken
De wilde kamperfoelie is een liaan, d.w.z. een houtige klimplant die zich door bomen en struiken slingert. Hij kan zich spiraalsgewijs zo stevig om een stam winden dat hij er als het ware een onderdeel van gaat vormen. Waar de stengels geen houvast kunnen vinden, vormen zij een dichte wirwar, een ideale plek voor kleine zangvogels om hierin hun nesten te bouwen.
De knoppen zijn lang en slank. Zij staan de hele winter open, zodat de blaadjes steeds zichtbaar zijn. Soms lopen de knoppen al voor de winter uit. De takken, met uitzondering van de allerjongste, zijn hol.
De tegenoverstaande bladeren zijn ellipsvormig met meestal gladde randen. Zij zijn aan de bovenkant donker- aan de onderkant blauwgroen. Aan het eind van de takken zijn zij enigszins met elkaar vergroeid. Bij sommige soorten zijn de bladeren gelobd of gegolfd en herinneren een beetje aan eikenblad.
De bloei vindt plaats in juli en augustus, en soms later in de herfst nog eens zodat de plant dan gelijktijdig vruchten en bloemen draagt.
De lichtgele bloemen staan dicht bijeen aan het uiteinde van de takken. Zij zijn scheef trechtervormig met een ca. 3 cm lange kroonbuis. Net als de schutbladen en korte zijtakken zijn zij behaard. Zodra het donker wordt, beginnen zij te geuren. Daar de nectar onderin de lange kroonbuis zit, is deze slechts bereikbaar voor insecten met een lange roltong zoals nachtvlinders uit de familie van de pijlstaarten die hebben.
De vruchten zijn donkerrode eironde bessen die prachtig glanzen en weinig zaden bevatten. Zij zijn geliefd bij veel vogels, vooral bij de goudvink.
Kamperfoelie als medicinale plant
Kamperfoelie is sinds lang een medicinale plant. Gedroogde bloemen en bladeren hebben een ontsmettende en urinedrijvende werking. Sinds eeuwen wordt Kamperfoelie als wondreinigend middel gebruikt.Van de bloemknoppen kan men thee trekken die slijm oplost. In de homeopathie wordt een extract uit het blad voorgeschreven voor mensen die zich snel opwinden en kwaad worden.
Echt giftig zijn de bessen voor de mens niet. Je kunt er wel behoorlijk misselijk van worden. Het eten ervan laten we maar liever aan de vogels over. In de Griekse, Romeinse en Egyptische oudheid gebruikte men de bast van de kamperfoelie voor verschillende lichamelijke ongemakken. De Chinezen gebruiken de kamperfoeliebloemen al lang als verkoelende remedie bij verkoudheid en koorts.