Température dans la serre : quelle température peut-elle faire et comment la gérer
Waarom temperatuur cruciaal is voor kasgroei
Jij wilt optimale groei en gezonde planten en dat begint bij de juiste temperatuur. De temperatuur beïnvloedt fotosynthese, bloemzetting en vruchtset en bepaalt hoe snel water verdampt en hoe ziekteverwekkers gedijen. In een kas kun jij met ventilatie en isolatie sturen wanneer het warm of koud is, zodat jij de gewenste dagtemperatuur en nachttemperatuur behoudt. Veel telers stellen daarbij de vraag hoe warm mag het in een kas zijn en welke bandbreedte het meest robuust is voor jouw gewas.
Temperatuurscenario\'s per gewas
Verschillende gewassen hebben verschillende eisen. Groene bladgroenten groeien goed rond 16 tot 22 C overdag, terwijl tomaten en komkommers vaak in de 20 tot 28 C overdag willen, met koele nachten. Rijpingsgevoelige gewassen kunnen voordeel hebben bij iets lagere nachttemperaturen. Jouw plan moet per gewas worden opgesteld en rekening houden met dag nacht variaties en seizoenswisselingen. Verwerk de vraag hoe warm het mag in een kas door per gewas de gewenste bandbreedte vast te stellen.
Dag en nacht temperatuurschema\'s
Een gebruikelijk schema is een dagtemperatuur van 20 tot 24 C voor veel gewassen en een nachtwaarde van 14 tot 18 C. Voor tomaten kun jij hogere dagtemperaturen aanhouden, terwijl zij op koelere nachten reageren op 18 tot 20 C. Het onderhoud van een stabiele nachtelijke temperatuur is vaak net zo belangrijk als het verhogen van de dagtemperatuur, omdat snelle schommelingen stress veroorzaken.
Factoren die de temperatuur beïnvloeden
De kastemperatuur komt niet alleen door de buitentemperatuur. Zonnige dagen zetten de kas sneller op, terwijl wind en onvoldoende ventilatie de opbouw van warmte kunnen versterken. Dubbele beglazing, isolerende schuimlagen of thermische schermen helpen om warmte vast te houden in de winter en te beperken in de zomer. Het vochtgehalte speelt ook mee; hoge luchtvochtigheid in combinatie met warme temperaturen bevordert schimmelziekten.
Zo houd jij de temperatuur onder controle
- Ventilatie en luchtcirculatie zorgen voor verplaatsing van warme lucht en voorkomen hotspots
- Verwarming voor koude periodes en in koude nachten, met tijd- en temperatuurschema\'s
- Schaduwen en zonwering om oververhitting te voorkomen op zonnige dagen
- Isolatie en thermische schermen om warmte vast te houden of buiten te houden
- Automatisering en sensoren voor temperatuur, luchtvochtigheid en dwarsventilatie
Ziekten en plagen gerelateerd aan temperatuurstek
Hogere temperaturen en hoog vocht bevorderen schimmels zoals Botrytis cinerea en powdery mildew, vooral bij onvoldoende luchtcirculatie. Koude nachten kunnen plantenziekten ook verzwakken en ziekteverwekkers activeren als bladeren nat blijven. Het juist beheersen van de temperatuur helpt de kans op infecties kleiner te maken.
Symptomen en kenmerken
Botrytis veroorzaakt rot aan bloemen en zachte weefsels; powdery mildew toont zich als witte schimmel op bladeren; Phytophthora raakt wortels en stengels vooral bij natte omstandigheden; Fusarium kan leiden tot verwelking van planten als de wortels beschadigd raken door warme, vochtige omstandigheden.
Preventie en aanpak
- Houd een stabiele temperatuur- en vochtigheidsspiegel aan
- Verbeter luchtcirculatie en drainage
- Reinig en ontsmet regelmatig, voorkom wateroverlast rond wortels
- Controleer sensoren en kalibreer regelmatig
Praktische voorbeelden en scenario\'s
Stel je voor dat je kas in de zomer onbedoeld opwarmt tot 28 C overdag; met automatische ventilatie en zonwering kan jij dit beperken tot 24 C en droog houden tot 60 procent RH. In de winter laat je de verwarming in combinatie met isolatie minimaal 16 C blijven s nachts, zodat kieming en wortelontwikkeling niet stokt. Voor bladgroenten wordt vaak gekozen voor een lagere nachttemperatuur dan voor fruitgewassen, om nachtelijke stres af te wenden en groeisnelheid net goed te houden.
Door deze aanpassingen kun jij betere teeltresultaten behalen en ziektepreventie versterken terwijl je de energiekosten in balans houdt.
Blijf de temperatuur en vochtigheid in jouw kas nauwkeurig monitoren, pas je schema aan op basis van gewasbehoeften en weerssituaties, en houd rekening met de gezondheid van de planten bij al je beslissingen.