Greffe de citronnier : guide complet pour réussir

Waarom citroenboom enten?

Bij citroenboom enten leg je de basis voor een krachtige, productieve en ziekteresistente boom door een gewenste cultivar (scion) te verbinden met een robuuste wortelstok (rootstock). Enten biedt voordelen zoals betere pest- en ziektebestendigheid, aanpassing aan bodem- en klimaatomstandigheden, en de mogelijkheid om meerdere variëteiten op één onderstam te combineren. Voor hobbytuinders en professionele kwekers maakt dit het mogelijk om fruitkwaliteit te verbeteren, de groei te reguleren en zelfs planten in potten of kleine tuinen te vermeerderen.

Populaire entmethoden voor citroen en citrus

Er bestaan verschillende technieken om citroen enten toe te passen. Hieronder staan de drie meest gebruikte methoden met korte toelichtingen en stappen.

Cleft graft (splitlep)

Bij deze methode wordt de wortelstok in een verticale opening gesneden en er een wigvormig stuk scion in geplaatst. Voordelen: stevige cambium-contact, goede genezing en geschikt voor meerdere zones. Nadelen: technischer en vereist nauwkeurige snijtechniek. Stappen: 1) Kies een gezonde wortelstok en snij deze verticaal; 2) Maak een wig in het uiteinde van het scion; 3) Plaats het scion in de opening zodat cambium-contact maakt; 4) Bind stevig met enttape en breng wax aan; 5) Houd het geheel vochtig en uit direct zonlicht; 6) Controleer na 4–6 weken op genezing.

Whip graft (schuif-ent)

Deze techniek gebruikt schuine sneden op zowel wortelstok als scion, zodat cambium-lagen tegen elkaar aanliggen. Voordelen: snelle genezing bij precieze snijvlakken. Nadelen: vraagt vaardigheid. Stappen: 1) Maak een lange schuine snede op de wortelstok; 2) Maak een overeenkomstige schuine snede op het scion; 3) Schuif de twee sneden tegen elkaar en zorg voor cambium-contact; 4) Verstevig met tape en wax; 5) Houd de ent vochtig en beschut; 6) Inspecteer regelmatig op groei.

T-budding (T-enting)

Bij bud graft wordt een schildvormig knopje uit de scion onder de schors van de wortelstok geplaatst via een T-vormige incisie. Voordelen: geschikt voor kleinere planten en snelle resultaten. Nadelen: vereist zorgvuldige houvast aan de cambium. Stappen: 1) Maak een T-vormige inkeping in de schors; 2) Verwijder voorzichtig een schildje uit de scion; 3) Plaats het schildje onder de schors zodat cambium-contact ontstaat; 4) Bind en bescherm met wax; 5) Houd vocht vast en controleer op groei; 6) Verwijder de binding na genezing.

Welke onderstam kies je voor citroen?

• Carrizo citrange — sterke vigor en goede weerstand aan sommige ziekten; geschikt voor grotere bomen en kant-en-klare groei.
• Troyer citrange — vergelijkbaar met Carrizo, vaak wat minder vigor en handig bij middelgrote tot grote bomen.
• Poncirus trifoliata (sour orange) — uitstekende koudebestendigheid en ziektebestendigheid, maar kan agressieve groei en doorns geven; vaak gebruikt in koelere klimaten.
• Volkamer lemon — veel gebruikt als wortelstok voor citroenen vanwege goede beschikbaarheid en sterke wortelgroei; minder efficiënt bij extreem koude omstandigheden.

Wanneer ent je citrus?

Timing is afhankelijk van klimaat en groeistadium. In gematigde klimaten gebeurt enten meestal in het late voorjaar of vroeg in de lente wanneer de sapstroom toeneemt. In warmere klimaten kun je flexibel zijn, mits de temperatuur stabiel is en vorst geen bedreiging vormt. Een gezonde Plantaardige groei is een indicatie dat het tijd is om te enten; vermijd periodes van droogte of extreme hitte direct na de ent.

Onderhoud na het enten

Na het enten is het cruciaal om de wond schoon te houden en cambiaal-contact te behouden. Bind de ent stevig maar niet te strak en gebruik grafting tape of speciale beschermingswas om uitdroging te voorkomen. Plaats de plant in een licht- tot matig vochtige omgeving en vermijd direct zonlicht totdat de ent volledig is aangeslagen. Begin met milde bemesting zodra de eerste scheuten verschijnen en houd de wortelzone gelijkmatig vochtig.

Ziekten en problemen bij enting

Mislukking kan ontstaan door graft incompatibility (onverenigbaarheid cambium tussen wortelstok en scion), verkeerde uitlijning, onvoldoende contact of onjuiste timing. Virus- en bacteriële infecties zoals tristeza kunnen worden doorgegeven via slecht gereedschap of ongecontroleerde materiaal, dus werk altijd met schone instrumenten en gecertificeerde bronmaterialen. Phytophthora-wortelrot kan entpunten beschadigen; voorkom dit door goede drainage en vermijden van langdurige natte voeten voor de wortels.

Een gezonde ent toont voldoende cambium-contact en een stevige verbinding. Tekenen van mislukking zijn onder andere langzaam of geen kieming, beschadigde bound of verwelkte nieuwgroei. Bij twijfel verwijder de verbinding en probeer een andere wortelstok of scion.

Onderhoud en alternatieven na enting

Naast enten kun je citrus ook vermeerderen door stekken of luchtlaag toe te passen. Deze methoden bieden alternatieven om gewenste variëteiten te reproduceren zonder een volledige ent te hoeven doen. Luchtlaag is vooral handig wanneer ruimte beperkt is of de wortelstok niet gezond is. Voor sommige situaties kan stekken veilig en effectief zijn, maar enten blijft vaak de snelste manier om een kloner met gewenste eigenschappen te verkrijgen.

Tot slot geldt: citrus enten is toepasbaar op meerdere citrussoorten met vergelijkbare principes. Houd rekening met klimaat, scion- en wortelstokkeuze en werk hygiënisch om succes te vergroten.

Een laatste gedachte: het enten van een citroenboom vergt geduld en oefening. Met de juiste techniek, tijd en zorg kun je jarenlang genieten van een gezonde boom met de gewenste variëteit.