Flétrissement à la fraise : un guide complet
Wat is verwelkingsziekte bij aardbeien
Verwelkingsziekte bij aardbeien verwijst naar verschillende bodemgebonden ziekten die de water- en voedingsstroom in de plant verstoren, waardoor bladeren verwelken en plantengroei stilvalt. De belangrijkste ziekteverwekkers zijn Verticillium dahliae en Verticillium albo-atrum (Verticillium wilt), Fusarium oxysporum f.sp. fragariae (Fusarium wilt) en Phytophthora cactorum (kroonrot en wortelrot). Deze ziekten verspreiden zich via besmette plantenmateriaal, besmette aarde en stroming van water in de bedden. In aardbei is verwelkingsziekte vaak een langetermijnprobleem, omdat de pathogenen lang in de bodem overleven en resistentie beperkt kan zijn bij oudere cultivars. Symptomen zien we vaak in de late zomer of bij warm weer: bladeren laten verwelken, kleuren verschieten, stengelverkleuring in de vaat, en uiteindelijk verlies van productie. Vakbekwamen zien ook stagnerende groei, verkorte internoden en aangetaste wortels. Het is daarom essentieel om tijdig te diagnosticeren en te handelen, omdat later optreden vaak minder opties biedt.
Belangrijkste ziekteverwekkers en oorzaken van verwelkingsziekte bij aardbeien
De ziekte bij aardbeien wordt veroorzaakt door verschillende bodempathogenen die in de bodem lang kunnen overleven. De belangrijkste oorzaken voor verwelkingsziekte bij aardbeien zijn:
- Verticillium wilt door Verticillium dahliae en Verticillium albo-atrum – zaai- en bedden blijven besmet lang na de teelt.
- Fusarium wilt door Fusarium oxysporum f.sp. fragariae – specifieke variant die aardbeien ost onderdrukt en de vaat verzwakt.
- Phytophthora fragariae of Phytophthora cactorum – kroon- en wortelrot bij vochtige omstandigheden, wat verwelking kan veroorzaken.
Symptomen en hoe je ze herkent in verwelkingsziekte aardbeien
De symptomen van verwelkingsziekte bij aardbeien zijn vaak subtiel aan het begin en worden versterkt door warmte en vochtstress. Let op:
- Verwelkte en gelige bladeren, vooral tijdens warme periodes.
- Verkleurde stengelvaten bij doorsnijden: bruin tot roodbruine verkleuring in het vaatstelsel.
- Verminderde groei, stengelkrimp en een afgenomen wortelgrootte.
- Aantasting van kroon en wortels, wat leidt tot minder opname van water en voeding.
Op basis van deze symptomen kun jij vermoeden dat het gaat om verwelkingsziekte bij aardbeien, maar voor een definitieve diagnose kun je labtests laten uitvoeren om Verticillium-, Fusarium- en Phytophthora-pathogenen aan te tonen.
Diagnose en monitoren van verwelkingsziekte bij aardbeien
Een definitieve diagnose gebeurt vaak via laboratoriumtests op plantaardig materiaal of bodemmonster. Daarbij kijk je naar de aanwezigheid van Verticillium-, Fusarium- of Phytophthora-pathogenen. Daarnaast kun jij zelf monitoren door bedden regelmatig te controleren op tekenen van verwelking en door waterbeheer en bemesting te evalueren. Snelle detectie helpt om tijdig te handelen en verdere verspreiding te voorkomen.
Beheer en preventie van verwelkingsziekte bij aardbeien
Directe maatregelen die jij kunt nemen
- Verwijder geïnfecteerde aardbeiplanten en ruim besmette bedden af om verspreiding te voorkomen.
- Reinig en desinfecteer gereedschap en handen na elke inspectie of arbeid aan besmette bedden.
- Beperk contact van de plant met natte bladeren door drip-irrigatie te gebruiken en overbewatering te vermijden.
- Laat besmette bedden rusten voor meerdere jaren (meestal 4–6 jaar) voordat jij weer aardbeien in hetzelfde gebied plant.
- Verhoog organische stof in de bodem en werk aan een betere bodemstructuur om de veerkracht van de planten te vergroten.
Preventie op lange termijn tegen verwelkingsziekte bij aardbeien
- Kies ziektevrije transplants en gecertificeerd materiaal bij aanschaf van nieuwe planten.
- Voer lange rotatie uit (minimaal 4 jaar) met niet-verwante gewassen om pathogenen te verlagen.
- Overweeg bodemsaneringstechnieken zoals bodemsolarizatie waar mogelijk en binnen de klimaatruimte.
- Houd de pH in een licht zure range van ongeveer 5,5–6,5 en verhoog de bodemorganische stof voor betere drainage en microbieel evenwicht.
- Beheer irrigatie met druppelirrigatie en mulch om splashing te verminderen en vocht beter vast te houden.
- Maak gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen zoals Trichoderma- of Gliocladium-producten als aanvullende onderdrukking; deze middelen zijn niet curatief maar kunnen ziekte onderdrukken.
Onderhoud en overwegingen voor de teelt na verwelkingsziekte bij aardbeien
Bij ernstige besmettingen is het vaak nodig om bedden te vernieuwen en variëteiten met betere resistentie te kiezen. Vraag naar rassen met aantoonbare weerstand tegen Verticillium of Fusarium en gebruik ziektevrij materiaal. Het kan ook zinvol zijn om te experimenteren met andere gewassen om de bodempathogenen te verlagen en zo de kans op verwelkingsziekte bij aardbeien te verkleinen.
Veelgestelde vraag
Vraag: Wat kan ik nu direct doen als verwelkingsziekte bij aardbeien in mijn bed verschijnt?
Antwoord: Verwijder onmiddellijk geïnfecteerde planten en besmette bedden, reinig en desinfecteer gereedschap, geef de planten geen water boven de bladeren, voer een lange rotatie in en zorg voor goede drainage en druppelirrigatie. Laat het bed rusten voor meerdere jaren en gebruik ziektevrij materiaal bij aanschaf van nieuw plantmateriaal.
Door regelmatig onderhoud en alertheid op verwelkingsziekte bij aardbeien kun jij proactief handelen en jouw oogst beschermen.