Fleurs de tomates : pourquoi les fleurs tombent et comment favoriser la prise des fruits
Wat gebeurt er met tomatenbloemen?
Tomatenbloemen ontstaan aan trosjes en kunnen zich tot vruchten ontwikkelen wanneer bestuiving slaagt. Soms verdrogen of vallen bloemetjes echter vroegtijdig af, wat leidt tot minder of geen oogst. Verschillende factoren bepalen of een bloem zich omzet in een vrucht, waaronder temperatuur, luchtvochtigheid, luchtcirculatie, plantengezondheid en de belasting van de tros.
Belangrijkste oorzaken van bloemverlies
- Te hoge temperatuur en onvoldoende ventilatie in serre of tuin, waardoor stuifmeel afsterft en bevruchting uitblijft.
- Te veel vruchten aan de eerste en tweede bloemtros; overbelasting kan groeistilstand veroorzaken en leidt tot minder bloemzetting op hogere niveaus.
- Rasafhankelijkheid: hybride rassen blijven vaker vruchten produceren, terwijl zaadvaste rassen na de derde tros minder geven.
- Onvoldoende luchtcirculatie en te hoge luchtvochtigheid in de kas of serre dragen bij aan bloemval en mislukte bevruchting.
- Onvoldoende of onregelmatige watergift kan stress veroorzaken, wat bloemval kan versterken.
- Bloemen kunnen trillingen op het verkeerde moment ervaren of bij extreem warm weer afsterven waardoor bevruchting misloopt.
In een serre kunnen temperaturen snel oplopen en de luchtvochtigheid hoog blijven. Pollen kunnen bij temperaturen boven circa 30–35°C afsterven, wat de kans op vruchtzetting vermindert. Daarom is het cruciaal om te zorgen voor voldoende luchtcirculatie en regelmatige verluchting, zeker bij zonnig weer. Een kleine ventilator kan helpen trillingen te geven die de bevruchting bevorderen. Schaduwdoeken of tijdelijke ventilatie verminderen piektemperaturen en ondersteunen een stabiel klimaat voor bloemknoppen en vruchten.
Regelmatig schudden van de planten kan de bevruchting stimuleren wanneer er weinig natuurlijke bestuivers aanwezig zijn. In open tuinomstandigheden vindt bestuiving vaak vanzelf plaats door wind en insecten, maar in een serre is extra aandacht vaak nodig.
Een aantal concrete teelttechnieken kan helpen om bloemverlies te beperken en de vruchtzetting te bevorderen.
- Trossnoei en vruchtbelasting: Trossnoei is een bekende methode om de vruchtzetting te regelen. Bij vleestomaten zoals Coeur de Boeuf laat men doorgaans 4–5 vruchten per tros uitgroeien; bij ronde tomaten of trostomaten ongeveer 7–8 vruchten per tros, afhankelijk van de grootte. De misvormde vruchten worden verwijderd; bij kerstomaten is trossnoei vaak niet nodig.
- Dieven verwijderen en luchtcirculatie verbeteren: verwijder bij voorkeur de zijscheuten (dieven) op regelmatige basis en zorg voor voldoende ruimte tussen planten en onder de planten zodat lucht goed kan circuleren.
- Uitgebalanceerde watergift: tomaten hebben een vrij constante vochtbehoefte, zeker in de groeiperiode. Gebruik indien mogelijk druppelslang of gietdarm om regelmatig en gelijkmatig water te geven zonder wateroverlast te veroorzaken. Dit helpt voorkomen dat planten stress ervaren die bloemknoppen laat vallen.
- Voeding en drainage: matige bemesting die vooral stikstofwaarde niet te hoog maakt voorkomt groeistilstand. Gebruik een evenwichtige meststof en controleer of de grond niet langdurig nat blijft.
- Klimaatbeheersing in de serre: houd de dagtemperaturen idealiter tussen 20–28°C en ventileer om piektemperaturen te voorkomen. Bij 35°C is extra ventilatie vaak nodig en het toevoegen van schaduw kan helpen.
Variëteiten en praktijkverhalen
In de praktijk reageren verschillende rassen verschillend op bloembelasting en temperatuur. Bij Coeur de Boeuf (een vorm van vleestomaat) is het gebruikelijk om per tros 4–5 vruchten te laten uitgroeien, terwijl ronde tomaten en trostomaten vaker 7–8 vruchten per tros kunnen dragen. Kerstomaten vereisen doorgaans geen trossnoei. Het verwijderen van misvormde vruchten en het behoud van gezonde trosvorming helpt om regelmatige oogsten te verkrijgen en stress op de plant te verminderen.
Veelgestelde vragen
- Waarom komen er geen tomaten aan mijn plant? Mogelijke oorzaken zijn een te hoge first en second trosbelasting, te warme omstandigheden waardoor pollen afsterven, onvoldoende bestuiving of vochtstress. Controleer de trosbelasting, ventileer het klimaat en pas de watergift aan.
- Waarom vallen de bloemen van mijn tomatenplant af? Drie hoofdredenen zijn te hoge temperatuur, verkeerde timing van bevruchting (trillingen die op een ongelegen moment plaatsvinden) en gebrek aan luchtcirculatie of te hoge luchtvochtigheid. Verminder piektemperaturen en verbeter ventilatie.
- Moeten alle bloemen blijven bij snoeptomaten? Bij snoeptomaatjes kunnen de bloemen doorgaans langer blijven en wordt minder streng gesnoeid; de exacte aanpak hangt af van de belasting van de tros en de gewenste oogst. Het blijft echter belangrijk om misvormde of zwakke bloemen te verwijderen.
Slotparagraaf
Met deze aanpak kun je de omstandigheden voor bloemknoppen en vruchtzetting in de tuin aanzienlijk verbeteren en zo de kans op vruchten vergroten. Blijf variëren met variëteiten, pas de klimaatregeling aan en houd de plantengroei in balans voor een gezonde, productieve tomatenteelt.