Reconnaître et s’attaquer à la récolte de pommes de terre trop élevée : un manuel complet pour les pommes de terre saines

Chez les pommes de terre, la croissance des feuilles peut devenir incontrôlable lorsque le feuillage de pomme de terre pousse trop haut, ce qui entraîne des conséquences sur la formation et la récolte des tubercules. Cet article vous enseignera les causes, les signaux et les mesures pratiques afin que la croissance des feuilles reste équilibrée et que la récolte soit saine.

Wat betekent aardappelloof te hoog?

De uitdrukking aardappelloof te hoog verwijst naar een situatie waarin het bladoppervlak van aardappelplanten aanzienlijk toeneemt ten opzichte van de tuberontwikkeling. Een overmatig bladerdak kan het mechanisme van ademhaling beïnvloeden, de zuurgraad en waterbalans van de plant verstoren en de oogstresultaat negatief beïnvloeden. Een slim beheer van bladgroei is daarom essentieel om zowel de fotosynthese als de tuberformatie in balans te houden.

Oorzaken van overmatige bladgroei

Te veel stikstofrijke voeding, vaak bij vroege groei waardoor bladeren zich snel ontwikkelen maar tubervorming achterblijft.
Onvoldoende of gebrekkige lichtinval waardoor planten naar licht blijven reiken en lank ontwerp ontwikkelt.
Onregelmatige irrigatie en onveilige bodemcondities zoals wateroverlast, wat stress veroorzaakt en bladgroei kan stimuleren.
Onjuiste teeltpraktijken zoals te brede rijen, slechte beluchting en weinig kans op verdamping, waardoor vochtige condities lang aanhouden.
Gebrek aan bodembodembalans of pH die de opname van nutriënten verstoort en bladgroei bevordert.

Tekenen en gevolgen van aardappelloof te hoog

Herkenningspunten zijn onder andere langgerekte, slanke stengels, donker- of lichtgroene bladeren die omhoog wijzen, en een afname van tuberformatie. Een dicht bladerdak verhoogt de luchtvochtigheid rondom het bladoppervlak en vergroot de kans op schimmelinfecties zoals late blight en early blight. Ook kan overmatig blad de lichttoegang voor onderliggende knollen belemmeren, waardoor knolgroei vertraagt en oogstkwaliteit en -opbrengst lijdt.

Ziekten en plagen die samengaan met overvloedig blad

Een weelderig bladerdak fungeert als broedplaats voor blad- en schimmelziekten en kan de verspreiding ervan faciliteren. Belangrijke voorbeelden zijn late blight (Phytophthora infestans) en early blight (Alternaria solani), die kenmerkende vlekken en schilfering op bladeren veroorzaken. Meeldauw en witte schimmels kunnen zich ook vestigen in vochtige, dichte canopies. Daarnaast kunnen bladglaserende plagen zoals de aardappelmijt profiteren van een vochtige en warme omgeving.

Late blight (Phytophthora infestans): herkennen aan waterige vlekken die snel bruin worden, met wollige sporen. Verminder vochtverdringing; saneren van geïnfecteerd blad en gericht gebruik van fungiciden volgens het label.
Early blight (Alternaria solani): concentrische ringen in donkerbruin tot zwarte vlekken op oudere bladeren; beheer door roteren, snoeien van besmet blad en verbetering van luchtcirculatie.
Meeldauw en andere schimmelproblemen: ontstaan onder natte omstandigheden; verbeteren van luchtcirculatie en belichting vermindert risico’s.
Aardappelmijt: kan profiteren van een dicht bladerdak en warm, droog weer; monitoring en selectieve bestrijding volgens lokale adviezen is aanbevolen.

Diagnostiek en monitoring

Observeer regelmatig het bladerdak en de onderliggende knollen. Let op kleurveranderingen, aanwezigheid van vlekken, schimmelgroei en verlaagde knolvorming. Houd vochtigheidsniveaus in de teeltbed in de gaten en controleer de bodempH. Een goede registratie van weer- en vochtvoorwaarden helpt bij tijdige bijsturing. Bij verdenking van ziekte is snelle sanering cruciaal om verspreiding te voorkomen.

Oplossingen en preventie

Om aardappelloof te hoog te voorkomen of te corrigeren, kies je voor een combinatie van teeltpraktijken die bladgroei in balans brengen en knolvorming stimuleren.

Balans in bemesting: verminder stikstof, vooral in fasen van actieve bladgroei; bevorder kalium en fosfor om wortel- en knolontwikkeling te ondersteunen.
Optimaliseer belichting en plantenafstand: zorg voor voldoende zonlicht en luchtcirculatie; beperk overdracht van bladlicht door ademend plantenras of herpositionering van rijen.
Waterbeheer: pas druppelirrigatie of nauwkeurig gieten toe en voorkom langdurige wateroverlast; laat de bovenste aarde opdrogen voordat je opnieuw water geeft.
Gewasrotatie en rassenkeuze: roteer aardappelen met andere gewassen en kies rassen met betere bladziekte-resistentie; dit verlaagt de kans op herhaling van bladproblemen.
Fysiologische aanpassingen: heuvelen van aardappelen stimuleert knolvorming en beschermt knollen tegen oppervlakkige droogte en licht.
Saneren en preventie: verwijder geïnfecteerde bladeren en plantresten, ruim zieke restanten op en bevorder luchtcirculatie tussen de planten.
Bescherming tegen ziekten: gebruik fungiciden volgens label en kies waar mogelijk voor resistentie in variëteiten; zorg voor geïntegreerde bestrijdingsstrategie.

Praktische toepassingen en voorbeelden

Stel je een bed voor waar de ochtendzon net voldoende de bladeren raakt en de middagzon de plantentop verwarmt. Begin met een milde stikstofbemesting en voeg fosfor en kalium toe volgens de teeltbehoefte. Houd bladerdak onder controle door tijdig te snoeien en te zorgen voor voldoende luchtcirculatie. Bij tekenen van vlekken verwijder aangetaste bladeren en saneren het bed om verspreiding te voorkomen. Breng druppelirrigatie aan om bladnat te beperken en overweeg het verplaatsen van rijen voor betere belichting gedurende de dag.

Alternatieven en aanvullende overwegingen

Als de variëteit of teeltomstandigheden structureel tot aardappelloof te hoog leiden, kun je overwegen om variëteiten met betere bladtolerantie te selecteren of de teelt op locaties met meer zonlicht en betere drainage uit te voeren. Daarnaast kan het inzetten van verschillende teeltmethoden tegelijk, zoals mulchen en schaduwwerking, vocht en temperatuur rondom de planten stabiliseren en bladproblemen verminderen. Voor sommige telers kan een aangepaste rotatie met kolen of peulgewassen de bodemstructuur verbeteren en zo de kans op bladproblemen verminderen.

Wil je verder aan de slag met deze inzichten, raadpleeg een lokale teeltgids en experimenteer met kleine aanpassingen om te zien wat het beste werkt voor jouw grond, je variëteit en jouw klimaat. Met deze aanpak kun je de bladgroei terugbrengen tot een evenwichtige maat en kun je uiteindelijk zorgvuldiger knolvorming stimuleren.