Guide pour semer dans la terre de cocotier et la fibre de coco : conseils, diagnostics et entretien
Waarom kiezen voor kokosgrond of kokosvezel
Kokosgrond en kokosvezel (coir) zijn populaire substraten voor kieming en opkweek. Beide zijn hernieuwbaar en hebben unieke eigenschappen die zaaien in kokosgrond en zaaien in kokosvezel efficiënter kunnen maken. Kokosgrond bestaat uit gecomprimeerde kokospellets of blokken die water opnemen en vervolgens loskomen tot een structuur met goede vochtvasthouding. Kokosvezel is fijner en biedt uitstekende drainage en zuurstof doordat het vezels bevat. Een combinatie van beide kan voordelen bieden, afhankelijk van de soort en de gewenste vochtigheid.
- Voordelen van zaaien in kokosgrond: hoge vochtretentie, steriele startmilieu, minder snel besmetting.
- Voordelen van zaaien in kokosvezel: betere zuurstoftoevoer, snellere ontkieming voor veel zaden, minder kans op wateroverlast bij een zachte vochtigheid.
- Nadelen: elektrisch zout en mineralen kunnen aanwezig zijn in kokossubstraten als ze niet goed zijn gewassen; voedingsaanpassingen zijn soms nodig.
Voorbereiding van kokossubstraten
Voordat je zaait, maak je kokosgrond of kokosvezel klaar voor ontkieming. Spoel of laat het blokje coir volledig doorlopen en verlaag het zoutgehalte totdat EC onder de 0.8 mS/cm ligt en de pH tussen 5.5 en 6.5 blijft. Laat het substraat goed uitlekken en hou het vochtig maar niet drassig. Voor kokosgrond kun je blokken laten opzwellen in water en daarna licht uitknijpen; kokosvezel laat je opzwellen en losmaken tot een luchtige structuur. Voor extra aeratie kun je perliet toevoegen.
Zaaien in kokosgrond
Bij zaaien in kokosgrond is het belangrijk om zaden niet te diep te bedekken. Voor kleine zaadjes volstaat vaak een zeer dun laagje; grotere zaden kunnen 2–3 keer hun eigen diameter onder de oppervlakte bedekt worden. Houd de medium constant vochtig maar niet nat; gebruik een sprayfles voor een gelijkmatige bevochtiging. Houd kiemplantjes warm (tussen 20–25°C) en geef voldoende licht zodra de eerste scheuten verschijnen.
- Voeding na ontkieming: kokosgrond bevat weinig voedingsstoffen; voeg een verdunde voeding of cal-mag toe zodra de eerste echte bladeren zichtbaar zijn.
- Temperatuur en vocht: vermijd extreme hitte en droogte; voorkom schimmel door goede ventilatie en matige vochtigheid.
Zaaien in kokosvezel
Koop kokosvezel die licht is bevochtigd en dampdoorlatend is; kokosvezel is fijner en ademt goed, wat vaak leidt tot snellere ontkieming. Maak een losse substrate door vezels te mengen met perliet voor betere drainage. Hydrateer de kokosvezel volledig voordat je zaait; knijp overtollig water eruit zodat het vochtig maar niet drassig blijft.
- Hydratatie en zaaien: bedek zaden licht of laat sommige kleine zaden aan het oppervlak; te veel water kan tot schimmel leiden.
- Temperatuur: 22–28°C voor de meeste groenten; tropische zaden gedijen bij hogere temperaturen.
Temperatuur, licht en vochtigheidsbeheer
Beide substraten vereisen stabiele temperaturen en voldoende licht. Gebruik indien nodig een kweeklichtset en zorg voor ventilatie om vochtige omgevingen te voorkomen die schimmel bevorderen. Houd de luchtvochtigheid in de eerste weken hoog, maar laat ventilatie toe zodat wortels adem kunnen halen.
Voeding en verzorging tijdens de opkweek
Gebruik een vochtige, uitgebalanceerde voeding speciaal voor kiemplantjes. Doorgaans hebben kokossubstraten een lage CEC, dus voeg calcium en magnesium toe via Cal-Mag en geef verdunde stikstof- en kaliumvoeding. Spoel het medium regelmatig door om zoutophoping te voorkomen, vooral bij langdurige bevochtiging.
Veelvoorkomende problemen en oplossingen
- Damping-off: als zaden onder natte omstandigheden scheiden en planten halverwege sterven; verbeter ventilatie, voorkom overbewatering en gebruik schoon substraat.
- Zoutvorming en voedingsstress: spoel regelmatig, gebruik verdunde voeding en controleer EC.
- Schimmel en meeldauw: zorg voor voldoende licht en ventilatie; gebruik biologische schimmelremmers indien nodig.
Onderhoud en verpotten
Nadat de eerste echte bladeren zijn gevormd, kun je de jonge planten verpotten naar grotere cellen of potten. Verpot zachtjes om wortelschade te voorkomen. Blijf pH en EC controleren en pas voedingen aan op basis van groeifase en plantrespons.
Alternatieven en combinaties
Overweeg een mix van kokosgrond en kokosvezel met perliet of vermiculiet om vocht en drainage te balanceren. Een typische uitgangspositie is een 60/40 mix van kokosgrond/vezel, maar pas aan op basis van soort en klimaat. Als je liever geen kokosgrond of kokosvezel gebruikt, kun je ook andere media overwegen zoals turf of sphagnum, afhankelijk van de teelt en tolerantie van het gewas.
Let op onderhoudsrisico's zoals zoutvorming, schimmels en onvoldoende licht; door tijdig in te grijpen kun je de kieming en groei aanzienlijk verbeteren. Eenmaal gewend aan zaaien in kokosgrond of kokosvezel merk je dat dit medium het beheer eenvoudiger kan maken, mits je vocht, voeding en temperatuur onder controle houdt.
Een praktische tip bij zaaien in kokosgrond of kokosvezel is om te experimenteren met mengverhoudingen en verschillende zaden om te ontdekken wat werkt in jouw omgeving en seizoen.