Taches blanches sur les framboises : causes, reconnaissance et prévention

Wat veroorzaakt witte vlekken op frambozen?

De verschijnselen kunnen variëren van milde fysiologische veranderingen tot serieuze ziekten en plaagen. Let bij frambozen met witte vlekken en witte vlekjes op frambozen goed op de combinatie van uiterlijk, groeiomstandigheden en timing van de verschijning. Houd er rekening mee dat in sommige gevallen framboos witte vlekken duiden op verschijnselen die samenhangen met vruchtkwaliteit of rijpingsfasen. In zeldzame gevallen bestaan er witte frambozen als cultivar, maar in de handel zijn de meeste witte verschijnselen het gevolg van gezondheid en teeltomstandigheden. Hieronder volgen de belangrijkste oorzaken en kenmerken.

Fysiologische oorzaken en beschadiging

• Uitdroging en waterstress kunnen leiden tot witte vlekjes op frambozen die rauw en taai blijven aanvoelen. Dit is vaak het gevolg van onvoldoende water of onregelmatige irrigatie.
• Snelle temperatuurwisselingen, vorstschade of wrijving tijdens oogsten kan witte stukjes in framboos veroorzaken en zorgen voor een onregelmatige vruchtstructuur.
• Nutrionele tekorten, met name calcium- of kaliumstekorten in zware teeltomstandigheden, kunnen huidverharding en littekens geven die als witte vlekken op frambozen zichtbaar zijn.

Ziekten en schimmels die witte plekken veroorzaken

• Botrytis cinerea (grijze schimmel) kan vruchten aantasten; in een vroeg stadium kunnen witte vlekjes op frambozen optreden voordat rot zich ontwikkelt en de vrucht afbreekt.
• Powdery mildew (meeldauw) veroorzaakt een wit poederig laagje op bladeren en soms op vruchten, wat leidt tot witte vlekken op frambozen en verminderde opbrengst.
• Sclerotinia sclerotiorum (wit mold) kan witte schimmel op stengels en fruit geven bij vochtige, koele omstandigheden; dit vereist sanering en gezonde teeltpraktijken.

Insecten en andere oorzaken

• Frambozenmijt en andere plaagdieren kunnen stippen of verkleuring achterlaten op fruit, waardoor de vruchten een witachtig uiterlijk krijgen of lichte vlekken vertonen.
• Mechanische beschadiging tijdens oogst of transport kan witte vlekken en witte stukjes in framboos veroorzaken, vooral bij rijpe bessen die kwetsbaar zijn.

Hoe herken je het aan de vrucht en de plant?

Herkenningspunten zijn onder andere een wit poederachtig of glazig oppervlak op vruchten, zachte plekken die vegetatief snel verder beschadigen, en vaak een verhoogde kwetsbaarheid voor schimmel- en rotvorming. Controleer ook de gezonde delen van de plant: bij ziekte komen symptomen vaak van meet af aan op meerdere vruchten langs dezelfde plant of op aangrenzende bedden. Bij frambozen met witte vlekken kun je zien of de verkleuring beperkt is tot de vruchten, of ook op stengel- en bladgedeelten aanwezig is. De aanwezigheid van een geur van rot of schimmel duidt meestal op intensievere besmetting zoals Botrytis of Sclerotinia.

Stappenplan bij frambozen met witte vlekken

• Inspecteer alle vruchten en verwijder direct aangetaste exemplaren om verdere verspreiding te voorkomen.
• Verzamel en sorteer vruchten; bewaar gezonde bessen apart en gebruik ze zo snel mogelijk of verwerk ze.
• Laat de rest van de tros drogen en controleer op verdere tekenen van schimmel of plaag; pas zo nodig toe oplabelde, biologische of chemische bestrijding volgens het etiket.
• Snoei geïnfecteerde takken en zorg voor betere luchtcirculatie onder de planten; verwijder plantafval uit het bed om herbesmetting te voorkomen.
• Vermijd overhead bewateren; geef water bij voorkeur via druppelsysteem om blad- en fruitvochtige omgevingen te beperken.

Preventie en onderhoud

• Kies rassen die bekend staan om weerstand tegen veelvoorkomende ziekten die witte vlekken op frambozen kunnen veroorzaken; vraag advies bij het plaatselijke tuincentrum over specifieke variëteiten.
• Verhoog luchtcirculatie en zoninval door tijdig snoeien en gerichte plantenplaatsing, zodat vochtige omstandigheden minder lang aanwezig blijven.
• Beperk natte bladeren en fruit door irrigatie aan de wortelzone toe te dienen en water te geven op momenten met minder kans op schimmelvorming (bijvoorbeeld 's ochtends in plaats van 's avonds).
• Verwijder en verwijder alle plantresten na de oogst en hou het bed schoon; rotate-by bed of wissel ritme kan besmetting verminderen.
• Controleer regelmatig op tekenen van besmetting en pas zo nodig gerichte bestrijdingsmaatregelen toe volgens lokale regelgeving en advies.

Opslag en verwerking

Frambozen met witte vlekken vereisen zorgvuldige opslag: bewaar ze direct in de koelkast op 0-4°C in een ademende verpakking en was ze pas vlak voor consumptie of verwerking. Vermijd stapelen en controleer regelmatig op zachte of beschimmelde bessen, omdat lekkage en verspreiding snel kunnen optreden. Voor frambozen witvlekken of witte vlekjes op frambozen geldt: scheid beschadigde vruchten en gebruik de gezonde vruchten eerst, zodat de kwaliteit van de oogst zo lang mogelijk bewaard blijft.

Alternatieve opties en oplossingen

• Biologische bestrijding en preventie: gebruik natuurlijke vijanden en organische fungiciden waar mogelijk, volgens de aanwijzingen op het etiket en lokale richtlijnen.
• Overweeg rassen met betere weerstand of aangepast beheer voor jouw klimaat en teeltwijze; pas snoei- en bemestingsstrategieën aan waar nodig.
• Voor aanhoudende problemen kan een professionele diagnose door een tuinexpert of teeltadviseur nuttig zijn om specifieke oorzaken te achterhalen en gerichte oplossingen te bieden.

Wil je dit verder afstemmen op jouw situatie, neem dan contact op met een lokale tuinexpert of tuincentrum voor diagnose, passende rassen en gerichte behandelingsadviezen die passen bij jouw klimaat en teeltwijze.