Acariens rouges chez les poulets : contrôle et entretien efficaces du poulailler
Wat is bloedluis bij kippen
Bloedluis (Dermanyssus gallinae) zijn mijten die vooral ’s nachts op kippen actief zijn en sappen uit de huid van kippen zuigen. Ze kunnen snel zich verspreiden tussen het kippenhok, nesten en gereedschap en veroorzaken jeuk, stress, vel- en verenproblemen, verminderde eetlust en lagere legcijfers. Een besmetting kan zich opstapelen als de omgeving warm, donker en vochtig blijft en als schone, droge nestplaatsen ontbreken. Een effectieve bestrijding vereist daarom zowel de kippen als de omgeving en het onderhoud van het hok.
Oorzaken en leefomgeving
Bloedluis floreert in een omgeving met strooisel, stof, en scheuren in het hok waar mijten kunnen schuilen. Belangrijke oorzaken zijn onder andere:
- vermoeide of natte bodembedekking die schuilplaatsen biedt
- gebrekkige ventilatie waardoor vocht in stand blijft
- nestplaatsen en gaasdieptes waar mijten zich kunnen verstoppen
- nieuwe kippen of gereedschappen die besmettingsdragers kunnen brengen
Een proactieve aanpak is essentieel: regelmatige schoonmaak, drogen van het strooisel en het uitvoeren van ontsmetting na elke uitbraakverkenning. Het integreren van zorgvuldige coöperatieve ontsmetting met aandacht voor hoeken, naden en moeilijk bereikbare plaatsen vermindert het risico aanzienlijk. De aanpak omvat zowel de dieren als de leefomgeving en draait om onderhoud en preventie.
Signalen herkennen en diagnose
Herken de signalen van bloedluis bij kippen:
- plotseling meer schort- en verenplukgedrag bij de kippen
- snelle gewichtstoename of juist afvallen bij stressvolle besmetting
- kunde besmette veren en rode, geïrriteerde huid aan ondervleugels of onder de vleugels
- rusteloze kippen ’s nachts, vooral rond de roostermogelijkheden
- zich sneller vuil worden van de streep en meer stof rondom het nest
Een inspectie van het hok bevestigt vaak de aanwezigheid van mijten op nachtelijke rustplaatsen en op warme delen van de hokstructuur. Raadpleeg bij twijfel een ervaren pluimveedokter of adviseur voor een juiste diagnose en behandelplan.
Preventie en hygiëne van het kippenhok
Preventie draait om regelmatige reiniging, droging en monitoring. Belangrijke stappen:
- houd het hok droog en goed geventileerd; vervang nat strooisel tijdig
- reinig alle oppervlakken en gereedschap grondig na elke ontsmettingsroutine
- bewaar etenswaren en waterbronnen op een droge, schone plek
- scheid nieuw aangeschafte kippen en laat ze tijdelijk apart observeren
- werk aan een wekelijkse of tweewekelijkse schoonmaakplanning met een duidelijke inspectieroutine
Bij het schoonmaken kun je gebruikmaken van methoden zoals het ontsmetten met Dettol en het reinigen met javel, waarbij de juiste verdunning en veiligheidsinstructies altijd gevolgd moeten worden. Houd er rekening mee dat sommige middelen niet geschikt zijn voor directe toepassing op dieren.
Behandelingsopties en praktische richtlijnen
De bestrijding van bloedluis is het meest effectief wanneer je zowel de dieren als de omgeving aanpakt. Hieronder volgen praktische richtlijnen en veelgebruikte opties die vaak genoemd worden bij de aanpak.
Behandeling van het hok met javel (bleekwater)
Javel kan helpen bij het ontsmetten van houten oppervlakken en gereedschappen wanneer het correct wordt toegepast. Belangrijke richtlijnen:
- verdunning: gebruik een milde oplossing, meestal ongeveer 1 deel bleekwater op 10 tot 20 delen water (volg altijd de labelinstructies)
- voorzichtigheid: draag handschoenen en oogbescherming; ventileer ruim; voorkom contact met kippen en voer
- toepassing: breng aan op oppervlakken, laat inwerkstijd van 10–15 minuten en spoel af of laat volledig drogen voordat kippen terugkeren
- veiligheid: nooit mengen met ammoniak of zure middelen; laat geen vloeistof langs nestplaatsen sijpelen
Let op dat bleekwater oppervlakken ontsmet, maar geen insecticidisch effect heeft op de mijten zoals bloedluis die zich ook in scheuren bevindt. Gebruik bleekwater als onderdeel van een bredere ontsmettingsstrategie en niet als enige maatregel.
Behandeling met dettol
dettol kan ingezet worden voor oppervlakterstontsteking en contactreiniging van coop oppervlakken. Het werkt als antisepticum en kan helpen bij het verminderen van micro-organismen op oppervlakken, maar het is geen insecticide tegen bloedluis. Gebruik dettol als volgt:
- verwijder kippen uit het hok en maak alle oppervlakken schoon voordat je dettol aanbrengt
- breng aan op houten, metalen en kunststof oppervlakken; laat het opdrogen voordat kippen terugkeren
- niet gebruiken op levende kippen of rechtstreeks op veren; volg altijd de labelinstructies
Dettol kan nuttig zijn als onderdeel van de ontsmetting, maar het verdringt bloedluis niet volledig als er al een ernstige besmetting is. Gebruik het in combinatie met specifieke bestrijdingsmiddelen en hygiënepraktijken.
Biokill bloedluis en vergelijkbare producten
Biokill en soortgelijke producten bevatten insecticide actieve bestanddelen die gericht zijn op mijten en parasieten. Volg altijd de productlabelinstructies, tijdsvensters en veiligheidsmaatregelen. Enkele algemene tips:
- lees de gebruiksaanwijzing grondig en gebruik beschermende kleding
- ontsmet alleen nadat kippen zijn verwijderd en laat het middel goed inwerken voordat het hok opnieuw wordt gebruikt
- sla geen resten achter en bewaar het product buiten bereik van kippen
Gebruik dergelijke producten altijd als onderdeel van een integrale aanpak en niet als enige maatregel. Raadpleeg bij ernstige besmetting een dierenarts of pluimveespecialist.
Alternatieve en aanvullende opties
Andere methoden die vaak genoemd worden, maar met voorzichtigheid moeten worden toegepast:
- slaolie tegen bloedluis: sommige onderhouders proberen olierijke smeermiddelen te combineren met de vulkanische werking van olie om mijten te verbergen of verlammen, maar olie alleen bestrijdt bloedluis niet volledig en kan in nestplaatsen verstopping veroorzaken; gebruik het met waakzaamheid en als aanvulling op ontsmetting
- handmatige inspectie en districten: verwijder na elk behandelingsmoment alle nestmateriaal en maak de hoekjes schoon
Let op: oliën en smeerstoffen kunnen onverenigbaar zijn met sommige materialen van het hok en kunnen veren en huid van kippen irriteren. Raadpleeg altijd de producthandleiding en experimenteer niet met persoonlijke aanpassingen zonder advies.
Onderhoudstips en monitoring
Een stabiele controle is essentieel om herbesmetting tegen te gaan. Praktische stappen:
- nauwkeurige inspectie van nestplaatsen, gaas, roosters en scheidingswanden op tekenen van mijten of slijtage
- wekelijks of tweewekelijks schoonmaken, stof verwijderen en droog houden
- gebruik van duidelijke besmettingsmonitoring zoals vliesjes of kleefstrips op strategische plekken
- vervang strooisel tijdig en opslag van gereedschap op een schone, droge plek
- documenteer observaties en behandelstappen zodat de aanpak bij een volgende uitbraak sneller verloopt
Een combinatie van puur onderhoud, tijdige signalering en gerichte behandeling geeft de beste kans om bloedluis onder controle te krijgen en te voorkomen dat de besmetting weer toeneemt.
Veelgemaakte fouten en wat te vermijden
- overmatig gebruik van agressieve chemicaliën zonder ventilatie of zonder verwijderde kippen; dit kan leiden tot ademhalingsproblemen bij mens en dier
- niet laten drogen van oppervlakken na ontsmetting, waardoor restantstoffen kippen kunnen irriteren
- niet volledig verwijderen van besmet materiaal zoals neststrooisel of gereedschap dat door mijten besmet kan blijven
- verwaarlozen van monitoring en terugkerende inspecties, waardoor terugkeer van bloedluis onopgemerkt blijft
Met geduld, consistentie en de juiste combinatie van onderhoud, inspectie en gerichte behandeling kun je bloedluis effectief onder controle krijgen en een gezonder kippenleven bevorderen.
Door deze aanpak blijft het kippenhok een veilige en comfortabele plek voor je kippen, met minder kans op herbesmetting en met betere legresultaten.